Türkiye’yi II. Dünya Savaşı’na sokmayarak birçoğumuzun var olmasını sağlamış; Millî Mücadele’nin üçüncü, Cumhuriyet’in ikinci adamı.
1884 doğumludur. Kurmaylık eğitimini dönem birincisi olarak tamamlamıştır. 31 Mart Ayaklanması’nı bastırmak üzere kurulan Hareket Ordusu’na katılmıştır. Bu dönemde Enver Paşa ve Kâzım Karabekir ile yakın ilişkileri vardır.
II. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin geri alınması harekâtına katılmış, savaş sonrası barış görüşmelerinde askerî danışman olarak görev almıştır. I. Dünya Savaşı’nda ise Kafkas ve Suriye cephelerinde savaşmıştır.
Mondros Mütarekesi’nin ardından, 8 Ocak 1920’de Ankara’ya gelerek fiilen Millî Mücadele’ye katılmıştır. Bu tarihten önce sicil ve tayinlerden sorumlu şube müdürlüğü gibi görevlerde bulunarak mücadeleye dolaylı katkı sağlamıştır. Bu nedenle bazı çevrelerce Millî Mücadele’ye geç katıldığı ileri sürülse de, kısa sürede üstlendiği kritik roller bu eleştirileri boşa çıkarmıştır.
İnönü Muharebeleri ile Millî Mücadele’ye zaman kazandırmış; Kütahya-Eskişehir bozgunundan Sakarya Zaferi’ne, oradan da Büyük Taarruz’a kadar Batı Cephesi’ndeki tüm önemli savaşlarda yer almıştır.
Topçu subayıdır; bu nedenle kulakları biraz ağır işitir. Ancak aynı zamanda çok iyi bir müzakerecidir. Lozan Konferansı sırasında Lord Curzon’un onun hakkında söylediği şu söz oldukça meşhurdur:
“Bu adamın canı istediği zaman duyması, canı istemediği zaman duymaması beni çıldırtıyor.”
Anıtkabir'e defnedilmiştir. Mezarı, Anıtkabir’in tam karşısında yer almaktadır. Ayrıca Anıtkabir’de İsmet İnönü’ye adanmış bir müze de bulunur. Bu müze yalnızca belirli tarihlerde ziyarete açıktır:
Bu tarihler, İnönü’nün hayatındaki ve Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli dönüm noktalarına denk gelmektedir:
– 24–30 Eylül arası, Sakarya Zaferi sonrası süreç ile İnönü doğum günü haftasıdır.
– 29 Ekim, Cumhuriyet Bayramı’dır ve İnönü’nün Cumhuriyet’in kurucu kadrosundaki yeri açısından önemlidir.
– 25 Aralık - 8 Ocak arası, 25 Aralık İsmet İnönü’nün vefat ettiği; 28 Aralık ise Anıtkabir’e defnedildiği tarihtir. 8 Ocak ise Ankara’ya gelerek Millî Mücadele’ye fiilen katıldığı gündür.
1884 doğumludur. Kurmaylık eğitimini dönem birincisi olarak tamamlamıştır. 31 Mart Ayaklanması’nı bastırmak üzere kurulan Hareket Ordusu’na katılmıştır. Bu dönemde Enver Paşa ve Kâzım Karabekir ile yakın ilişkileri vardır.
II. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin geri alınması harekâtına katılmış, savaş sonrası barış görüşmelerinde askerî danışman olarak görev almıştır. I. Dünya Savaşı’nda ise Kafkas ve Suriye cephelerinde savaşmıştır.
Mondros Mütarekesi’nin ardından, 8 Ocak 1920’de Ankara’ya gelerek fiilen Millî Mücadele’ye katılmıştır. Bu tarihten önce sicil ve tayinlerden sorumlu şube müdürlüğü gibi görevlerde bulunarak mücadeleye dolaylı katkı sağlamıştır. Bu nedenle bazı çevrelerce Millî Mücadele’ye geç katıldığı ileri sürülse de, kısa sürede üstlendiği kritik roller bu eleştirileri boşa çıkarmıştır.
İnönü Muharebeleri ile Millî Mücadele’ye zaman kazandırmış; Kütahya-Eskişehir bozgunundan Sakarya Zaferi’ne, oradan da Büyük Taarruz’a kadar Batı Cephesi’ndeki tüm önemli savaşlarda yer almıştır.
Topçu subayıdır; bu nedenle kulakları biraz ağır işitir. Ancak aynı zamanda çok iyi bir müzakerecidir. Lozan Konferansı sırasında Lord Curzon’un onun hakkında söylediği şu söz oldukça meşhurdur:
“Bu adamın canı istediği zaman duyması, canı istemediği zaman duymaması beni çıldırtıyor.”
Anıtkabir'e defnedilmiştir. Mezarı, Anıtkabir’in tam karşısında yer almaktadır. Ayrıca Anıtkabir’de İsmet İnönü’ye adanmış bir müze de bulunur. Bu müze yalnızca belirli tarihlerde ziyarete açıktır:
Bu tarihler, İnönü’nün hayatındaki ve Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli dönüm noktalarına denk gelmektedir:
– 24–30 Eylül arası, Sakarya Zaferi sonrası süreç ile İnönü doğum günü haftasıdır.
– 29 Ekim, Cumhuriyet Bayramı’dır ve İnönü’nün Cumhuriyet’in kurucu kadrosundaki yeri açısından önemlidir.
– 25 Aralık - 8 Ocak arası, 25 Aralık İsmet İnönü’nün vefat ettiği; 28 Aralık ise Anıtkabir’e defnedildiği tarihtir. 8 Ocak ise Ankara’ya gelerek Millî Mücadele’ye fiilen katıldığı gündür.
